I. Hoàn cảnh ra đời và ý nghĩa của Ngày Thương binh Liệt sĩ

1. Hoàn cảnh ra đời

Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (nay là nước CHXHCN Việt Nam) ra đời chưa được bao lâu thì thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta một lần nữa. Với tinh thần “.... thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, quân và dân ta đã anh dũng chiến đấu chống lại quân xâm lược. Trong những năm đầu của cuộc kháng chiến quyết liệt chống thực dân Pháp, nhiều đồng bào, chiến sĩ đã ngã xuống, hy sinh một phần xương máu trên các chiến trường. Với truyền thống đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, Đảng, Chính phủ, Bác Hồ và nhân dân ta đã dành tất cả tình thương yêu cho các chiến sĩ và đồng bào đã vì độc lập, tự do của Tổ quốc mà bị thương hoặc hy sinh.

Đầu năm 1946, Hội giúp binh sĩ bị nạn ra đời ở Thuận Hóa (Bình Trị Thiên), rồi đến Hà Nội và một số địa phương khác... Sau đó ít lâu được đổi thành Hội giúp binh sĩ bị thương. Ở Trung ương có Tổng Hội và Chủ tịch Hồ Chí Minh được bầu là Chủ tịch danh dự của Tổng Hội.

Ngày 28-5-1946, Hội giúp binh sĩ bị nạn tổ chức một cuộc nói chuyện quan trọng tại Nhà hát Lớn Hà Nội để kêu gọi mọi người gia nhập Hội và hăng hái giúp đỡ các chiến sỹ bị thương, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến dự.

Ngày 17-11-1946, cũng tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Hội Liên Hiệp Quốc dân Việt Nam đã tổ chức lễ xung phong “Mùa đông binh sỹ”, mở đầu cuộc vận động “Mùa đông binh sỹ” trong cả nước để giúp chiến sỹ trong mùa đông giá rét. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến dự buổi lễ và Người đã cởi chiếc áo đang mặc để tặng binh sỹ.

Khi cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ, ngày 19-12-1946, theo Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước đã nhất tề đứng dậy kháng chiến với tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Số người bị thương và hy sinh trong chiến đấu tăng lên, đời sống của chiến sĩ, nhất là những chiến sĩ bị thương gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn.

Trước tình hình trên, Đảng và Nhà nước ta đã đưa ra nhiều quyết định với những chính sách quan trọng về công tác thương binh, liệt sỹ, góp phần ổn định đời sống vật chất và tinh thần cho thương binh, gia đình liệt sĩ.

Ngày 16-2-1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chính thức ký Sắc lệnh số 20/SL, quy định chế độ hưu bổng, thương tật và tiền tuất tử sĩ. Đây là văn bản pháp quy đầu tiên khẳng định vị trí quan trọng của công tác thương binh, liệt syĩ đối với cuộc kháng chiến và sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Chính phủ đến thương binh, bệnh binh và gia đình liệt sĩ.

Tháng 6-1947, đại biểu của Tổng bộ Việt Minh, Trung ương Hội phụ nữ Cứu quốc, Trung ương Đoàn thanh niên Cứu quốc, Cục Chính trị quân đội quốc gia Việt Nam, Nha Thông tin Tuyên truyền và một số địa phương đã họp tại Đại Từ (Bắc Thái) để bàn về công tác thương binh, liệt sỹ và thực hiện Chỉ thị của Hồ Chủ Tịch chọn một ngày nào đó làm ngày Thương binh Liệt sỹ. Tại cuộc họp này các đại biểu đã nhất trí chọn ngày 27 tháng 7 là ngày “Thương binh toàn quốc”. Từ đó hàng năm cứ vào dịp này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đều gửi thư, quà thăm hỏi, động viên, nhắc nhở mọi người phải biết ơn và hết lòng giúp đỡ thương binh, gia đình liệt sỹ. Đặc biệt, từ sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh càng quan tâm hơn đến công tác thương binh, liệt sĩ.

Từ tháng 7 năm 1955, Đảng và Nhà nước ta quyết định đổi “Ngày Thương binh toàn quốc” thành “Ngày Thương binh, Liệt sĩ” để ghi nhận những hy sinh lớn lao của đồng bào, chiến sĩ cả nước cho chiến thắng vẻ vang của toàn dân tộc.

Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, theo Chỉ thị 223/CT-TW ngày 8-7-1975 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, từ năm 1975, ngày 27 tháng 7 hằng năm chính thức trở thành “Ngày Thương binh, Liệt sỹ” của cả nước.

Mỗi năm cứ đến “Ngày Thương binh, Liệt sỹ” toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta lại tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, đầy tình nghĩa chăm sóc thương binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng.

2. Ý nghĩa

 Ngày Thương binh Liệt sĩ có ý nghĩa lịch sử, chính trị, xã hội sâu sắc, đó là:

- Truyền thống “hiếu nghĩa bác ái”, lòng quý trọng và biết ơn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đối với những người đã hi sinh, cống hiến vì độc lập, tự do và thống nhất của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân; qua đó phát huy tinh thần yêu nước, củng cố và bồi đắp niềm tin vào sự nghiệp cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn.

  - Tôn vinh các anh hùng, liệt sĩ, thương binh và người có công; khẳng định sự cống hiến, hy sinh của họ cho độc lập, tự do của dân tộc, cho hạnh phúc của nhân dân là vô giá. Việc chăm sóc thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công là vinh dự, là trách nhiệm của các cấp, các ngành, tổ chức chính trị - xã hội và của mọi người, của thế hệ hôm nay và mai sau.

- Đảng, Nhà nước và nhân dân ta trân trọng đánh giá cao những cống hiến, hy sinh to lớn của đồng bào, chiến sĩ đối với Tổ quốc; đồng thời cũng luôn chú trọng giáo dục ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ công dân và lòng biết ơn sâu sắc của các tầng lớp nhân dân, của các thế hệ cách mạng đối với thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng.

II. Công tác thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng hiện nay và trong thời gian tới

- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng khẳng định trong những năm tới, tiếp tục: “Thực hiện tốt chính sách xã hội, bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội, an ninh con người, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong quản lý phát triển xã hội, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống và hạnh phúc của Nhân dân...”. Để phát huy được những kết quả, thành tích đã đạt được trong suốt 77 năm qua, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh công tác chăm sóc thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng trong thời gian tới, các địa phương cả nước cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:

- Tiếp tục tuyên truyền sâu rộng hơn nữa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân; nâng cao nhận thức về việc thực hiện tốt chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng vừa là tình cảm thiêng liêng, trách nhiệm cao cả của cả hệ thống chính trị và toàn dân, vừa là yếu tố bảo đảm thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, thể hiện sâu sắc tính ưu việt và bản chất tốt đẹp của chế độ ta, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường niềm tin của Nhân dân vào Đảng, Nhà nước. Từ đó, biến nhận thức thành hành động thiết thực, cụ thể, tích cực góp phần thực hiện tốt chính sách ưu đãi người có công với cách mạng, nâng cao hiệu quả và đưa các phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, “Toàn dân chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng” trở thành hoạt động thường xuyên trong mọi mặt của đời sống xã hội.

- Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đầy đủ chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng. Trong đó, đặc biệt quan tâm các gia đình người có công với cách mạng có hoàn cảnh khó khăn, người có công với cách mạng hiện đang sống cô đơn, không nơi nương tựa, các gia đình người có công với cách mạng vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng nông thôn sâu, vùng căn cứ cách mạng trước đây, phấn đấu không để người có công với cách mạng thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo.

-  Tiếp tục làm tốt công tác tu bổ, tôn tạo nghĩa trang liệt sĩ, công trình ghi công liệt sĩ; đẩy mạnh tìm kiếm, xác định danh tính liệt sĩ, quy tập hài cốt liệt sĩ, kịp thời thông báo và tạo điều kiện thuận lợi để thân nhân liệt sĩ đến thăm viếng.

- Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác người có công với cách mạng. Rà soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật ưu đãi người có công với cách mạng, đặc biệt chú trọng giải quyết các vướng mắc, tồn tại phát sinh liên quan để kịp thời điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với sự phát triển của đất nước. Quan tâm giải quyết hồ sơ đề nghị xác nhận người có công với cách mạng còn tồn đọng, bảo đảm chặt chẽ, thấu tình, đạt lý để những người có công với cách mạng và thân nhân, gia đình người có công với cách mạng được thụ hưởng đầy đủ các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước.

-  Tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến, phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ban, ngành từ Trung ương đến địa phương trong thực hiện công tác người có công với cách mạng; chú trọng các biện pháp nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, cũng như ý thức, trách nhiệm của những người làm công tác này.

-  Tích cực tham gia có trách nhiệm đối với công tác người có công với cách mạng và phong trào “Toàn dân chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng”, ủng hộ quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”. Tôn vinh, biểu dương những tấm gương thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng đã phát huy ý chí tự lực, tự cường, vượt khó vươn lên, tích cực lao động, sản xuất, tham gia các phong trào thi đua yêu nước... của địa phương.

-  Kịp thời phát hiện, nhân rộng các điển hình tiên tiến, biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích đóng góp trong các phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, “Toàn dân chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng”, chung sức giúp đỡ các gia đình người có công với cách mạng khắc phục khó khăn, cải thiện đời sống.

III. Một số hoạt động chính trong dịp kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh Liệt sĩ trên địa bàn xã Phong Hiền

- Trong hai cuộc chiến đấu trường kỳ đầy hy sinh, gian khổ, nhưng vô cùng oanh liệt ấy, để viết nên những trang sử vàng chói lọi của quê hương, đất nước, đã biết bao đồng bào, đồng chí, những chiến sĩ cách mạng kiên cường, những người con trung hiếu của quê hương Phong Hiền đã vĩnh viễn nằm xuống trên mãnh đất này. Những tấm gương hy sinh anh dũng của các đồng chí: Nguyễn Đình Cuộc, Hoàng Kim Thắng, Dương Thị Tho mãi mãi còn in đậm trong tâm trí của mỗi người dân Phong Hiền. Bảng vàng chống Mỹ cứu nước của tổ quốc đã ghi công những cống hiến to lớn của quân và dân Phong Hiền với 385 liệt sỹ, 62 thương binh, 54 bà mẹ Việt Nam anh hùng, 219 gia đình có công với nước, 745 cán bộ thoát ly tham gia cách mạng, được Nhà nước tặng thưởng Huân chương, Huy chương. Với sự đóng góp to lớn đó, Phong Hiền vinh dự được tặng thưởng: Huân chương chiến công giải phóng hạng nhất, Huân chương giải phóng hạng nhất và nhiều bằng khen, giấy khen khác. Đặc biệt Đảng bộ quân và dân xã nhà vinh dự được đón nhận danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” vào năm 1995, phần thưởng cao quý nhất được Đảng và Nhà nước phong tặng.

- Hằng năm công tác đền ơn đáp nghĩa được Đảng bộ, chính quyền quan tâm triển khai thực hiện, hoạt động chăm sóc gia đình thương binh, liệt sĩ, người có công với nước thực hiện khá hiệu quả, công tác cấp phát quà của Chủ tịch nước, quà Tỉnh, Huyện, xã cho các đối tượng chính sách kịp thời, đúng đối tượng. Trong năm 2024 quà của Chủ tịch nước tặng 308 xuất, quả tỉnh 427 xuất, quà xã 20 xuất tiêu biểu. Tổng kinh phí cấp quà trên 226 triệu đồng. Đảng ủy thành lập đoàn của xã đi thăm, động viên và tặng quà của các cấp cho gia đình người có công tiêu biểu, hoặc khó khăn trên địa bàn xã.

  - Công tác triển khai thực hiện Ủy ban nhân dân xã chỉ đạo bộ phận chuyên môn lập danh sách tặng quà Chủ tịch nước cho Người có công; lập danh sách tặng quà theo Nghị quyết số 34/2022/NQHĐND ngày 09/12/2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh Quy định mức quà tặng đối với người có công với cách mạng, thân nhân người có công với cách mạng; đối tượng bảo trợ xã hội, hộ nghèo, hộ cận nghèo nhân dịp tết Nguyên đán và Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7) hàng năm. Chọn những gia đình người có công tiêu biểu hoặc gặp khó khăn đề nghị cấp trên thăm và tặng quà tri ân. Riêng quà của xã, tham mưu Đảng uỷ-HĐND-UBND-UBMTTQVN xã chọn 10 xuất tiêu biểu (khó khăn), mỗi xuất 200.000 đồng để địa phương thăm tặng quà, động viên.

- Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng và Pháp luật của Nhà nước về công tác " Đền ơn đáp nghĩa" và vận động xây dựng quỹ "Đền ơn đáp nghĩa" tại địa phương, nêu gương điển hình người tốt, việc tốt trong việc thực hiện chăm lo đời sống đối tượng chính sách ở cơ sở nhân kỷ niệm 77 năm ngày thương binh- liệt sĩ.

- Tổ chức làm vệ sinh, dọn dẹp sạch đẹp khuôn viên các công trình ghi công liệt sĩ, các di tích lịch sử cách mạng, địa điểm tại Đền liệt sĩ xã, Trạm phẩu thuật tiền phương Triều Dương, Cồn Bệ; tăng cường công tác tuyên truyền cổ động trực quan như: treo băng rôn, khẩu hiệu, cờ xí tại trụ sở UBND xã, các điểm công cộng và hướng dẫn các thôn dọn dẹp vệ sinh, trang hoàng theo kế hoạch.

- Tăng cường tuyên truyền công tác Đền ơn đáp nghĩa trong đoàn viên, thanh niên nhằm tạo chuyển biến mới trong công tác giáo dục về truyền thống cách mạng và chăm sóc người có công trên địa bàn xã và tổ chức nhiều hoạt kỷ niệm có ý nghĩa thiết thực khác.

- Nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7/1947-27/7/2024 Đảng bộ, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể và nhân dân Phong Hiền đời đời biết ơn công lao và  sự hy sinh to lớn  của các Anh hùng, Liệt sĩ, các Thương binh, Bệnh binh và những người có công với Cách mạng. Đây là dịp để mỗi người dân Việt Nam nói chung và mỗi người dân Phong Hiền nói riêng tri ân những anh hùng, liệt sĩ, những thương binh, bệnh binh, người có công với cách mạng. Để chúng ta tự nhắc nhở mình phải luôn sống sao cho xứng với sự hy sinh, cống hiến của các thế hệ cha anh đi trước, tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần cách mạng, chung sức, đồng lòng cùng với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã nhà xây dựng quê hương Phong Hiền phát triển nhanh, bền vững, toàn diện, xây dựng xã Phong Hiền sớm trở thành Phường trong thời gian tới.